Lợi nhuận kế toán là gì? Điểm khác biệt giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận kinh tế

Lợi nhuận kế toán là gì? Những đặc điểm đặc biệt của lợi nhuận kế toán? Phân biệt giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận kinh tế? Lợi nhuận kinh tế là gì? 

Lợi nhuận kế toán là một trong những thuật ngữ được xuất hiện trên các báo cáo thường niên của doanh nghiệp, nhằm giúp nhà đầu tư có thể biết tình hình kinh doanh hiện tại của công ty. Vậy lợi nhuận kế toán là gì? Cách xác định ra sao? Mời bạn đọc qua bài viết sau để giải đáp những điều nói trên.

Lợi nhuận kế toán là gì?

Lợi nhuận trong kế toán là gì? 

Lợi nhuận trong kế toán được định nghĩa là tổng thu nhập công ty, được tính theo các nguyên tắc kế toán chung (GAAP). Nó sẽ bao gồm các chi phí hoạt động của doanh nghiệp, ví dụ như chi phí lãi vay và thuế. 

Lợi nhuận kế toán được ghi nhận trong các báo cáo thường niên của công ty, được công bố theo các quy định về chuẩn mực kế toán. Ví dụ: Một doanh nghiệp A có mức lợi nhuận trong kế toán là 300 triệu đồng, thì doanh nghiệp đó có thể đang hoạt động hiệu quả, khi mức vốn mà họ bỏ ra không quá lớn. Nhưng, nếu như một doanh nghiệp B bỏ ra một số vốn là 100 tỉ đồng nhưng mức lợi nhuận chỉ thu về 300 triệu đồng, thì chứng tỏ công ty đang kinh doanh không hiệu quả trên thị trường. 

Những đặc điểm đặc biệt của lợi nhuận kế toán

Lợi nhuận trong kế toán giúp bạn biết được số tiền lời còn lại, sau khi đã trừ đi các chi phí rõ ràng từ hoạt động của doanh nghiêp. Những chi phí rõ ràng này sẽ bao gồm: hàng tồn kho, chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công, chi phí sản xuất, bán hàng, Marketing…Tuy nhiên, lợi nhuận kế toán sẽ khác với nhuận kinh tế, vì chúng chỉ nói lên các chi phí mà công ty phải trả và doanh thu bằng tiền mà công ty sẽ nhận được. Lợi nhuận kế toán cũng sẽ khác xa lợi nhuận cơ bản, vì chúng tìm cách để loại bỏ đi những tác động của những khoản mục không định kỳ. Nhưng, lợi nhuận kế toán sẽ không bị trừ thuế, vì đây là khoản lợi nhuận sau khi trừ các chi phí liên quan. 

Cách tính chính xác lợi nhuận kế toán

Công thức tính lợi nhuận kế toán bằng hiệu số giữa tổng doanh thu và những chi phí rõ ràng. 

Chi phí rõ ràng sẽ bao gồm các khoản như: chi phí lãi vay, nguyên vật liệu, chi phí nhân công…Trên thực tế, lợi nhuận kế toán sẽ được bao gồm trong các báo cáo kết quả kinh doanh của công ty ở dạng thu nhập trước thuế. Đa phần các tổ chức sẽ có một bảng sao kê ngân hàng đã được tạo ra từ trước. Những báo cáo như: thu nhập, bảng cân đối kế toán, báo cáo thu nhập, báo cáo lưu chuyển tiền tệ…là công cụ giúp doanh nghiệp xác minh độ chính xác của thu nhập và chi phí hoạt động trong một giai đoạn nhất định. 

Ví dụ như: Một công ty C sản xuất và bán phân bón có doanh thu hằng năm là 200 triệu đồng. Tổng các chi phí rõ ràng như: nguyên vật liệu, tiền nhân công, tiền lãi, tiền thuê nhà là 50 triệu đồng/năm. Trong trường hợp này lợi nhuận kế toán công ty sẽ là 150 triệu đồng. Những số liệu này sẽ được công bố đến cổ đông, các nhà đầu tư theo các chuẩn mực kế toán và quy định của Pháp luật Việt Nam. 

Vai trò của lợi nhuận kế toán

Để có thể biết được vai trò từ lợi nhuận kế toán, mời bạn tham khảo những thông tin dưới đây: 

• Là chỉ số kinh tế, để đánh giá tình hình kinh doanh và năng lực sản xuất của doanh nghiệp ở một giai đoạn nhất định. 
• Là mục tiêu, động lực và căn cứ để công ty có thể tồn tại và phát triển. 
• Thước đo đánh giá hiệu quả sản xuất của công ty. 
• Hỗ trợ doanh nghiệp đánh giá lại hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, đang trên đà phát triển hay thua lỗ. 
• Lợi nhuận kế toán càng cao thì chứng tỏ công ty hoạt động càng hiệu quả. Nếu đây là một công ty cổ phần, thì lợi nhuận mà cổ đông nhận được sẽ rất cao. 
• Cho thấy được khả năng thích nghi và đáp ứng các kỹ thuật khoa học và công nghệ sản xuất. 
• Tiền đề để doanh nghiệp đưa ra quyết định khi gặp các vấn đề khó khăn trong kinh doanh. 
• Thể hiện khả năng quản lý và bán hàng của đội ngũ sản xuất, kinh doanh. 
• Đối với CEO, thì lợi nhuận kế toán giúp đánh giá hiệu quả sản phẩm mà họ đang kinh doanh và đề ra các chiến lược bán hàng mới. 
• Việc sản xuất và kinh doanh ngày càng trở nên hiệu quả sẽ nâng cao lợi nhuận kế toán và đây chính là một trong những yếu tố giúp cải thiện thu nhập và phúc lợi công nhân viên. 

Xem thêm: Chứng chỉ đại lý thuế

Phân biệt giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận kinh tế

Như đã đề cập ở trên, lợi nhuận kế toán sẽ khác lợi nhuận kinh tế, để biết chúng khác nhau thế nào, Học viện TACA mời bạn đọc qua những thông tin dưới đây. 

Lợi nhuận kinh tế là gì? 

Lợi nhuận kinh tế được hiểu là sự chênh lệch giữa tổng doanh thu mà doanh nghiệp có được và tổng các chi phí kinh tế. Điểm khác biệt giữa lợi nhuận kinh tế và lợi nhuận kế toán chính là chi phí cơ hội.

Công thức tính lợi nhuận kinh tế sẽ bằng hiệu số giữa tổng doanh thu và tổng chi phí kinh tế. 

Trên thực tế, lợi nhuận kinh tế sẽ diễn ra ở hai trường hợp: 

• Trường hợp 1: Nếu lợi nhuận kinh tế dương thì chứng tỏ doanh nghiệp đó đang hoạt động kinh doanh hiệu quả và tối ưu hóa các chi phí kinh tế
• Trường hợp 2: Nếu như lợi nhuận kinh tế âm thì chứng tỏ doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả và không đủ doanh thu để đáp ứng các khoản chi phí. Khi rơi vào trường này, công ty cần tìm cách tối ưu hóa các chi phí kinh tế. 

Lợi nhuận kinh tế là một trong những công cụ giúp nhà đầu tư có thể đánh giá thực trạng và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp. Từ đó, sẽ đưa ra các quyết định góp vốn hoặc mua lại công ty. Nếu như mức lợi này càng cao, cơ hội giúp nhà đầu tư sinh lời cũng sẽ cao và ổn định hơn. 

Điểm khác biệt giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận kinh tế

Sau khi đã tìm hiểu về các thông tin nói trên, chắc hẳn bạn sẽ nhìn thấy điểm chung là hai chỉ số này đều được tính bằng cách lấy tổng doanh thu trừ đi tổng các chi phí. Sự khác biệt lớn nhất của lợi nhuận kế toán và lợi nhuận kinh tế là khoản chi phí được trừ đi như thế nào. Đối với lợi nhuận kinh tế thì khoản trừ đi sẽ là chi phí kinh tế, còn lợi nhuận kế toán sẽ là các chi phí kế toán.

Hay bạn có thể hiểu đơn giản, chính công thức tính lợi nhuận đã làm nên sự khác nhau giữa hai chỉ số này. Bởi chi phí kinh tế được đề cập ở lợi nhuận kinh tế sẽ bao gồm cả chi phí kế toán và chi phí cơ hội. Chi phí cơ hội được xác định dựa trên các nguồn lực khan hiếm, bắt buộc doanh nghiệp phải đưa ra sự lựa chọn. Có thể hiểu là để có lợi ích về phía mình, doanh nghiệp phải hy sinh một khoản chi phí cho sự lựa chọn này. 

Đồng thời, lợi nhuận kinh tế nói lên sự khác biệt giữa hoạt động sản xuất tại công ty và các phương án tối ưu mà công ty có thể thực hiện. Còn lợi nhuận kế toán chỉ giúp doanh nghiệp đánh giá năng lực sản xuất và tình hình kinh doanh, chứ không mang tính chất tương đối. 

Điểm khác biệt tiếp theo, lợi nhuận kế toán thể hiện con số tuyệt đối về tổng lợi nhuận công ty có được, trong một khoản thời gian dài. 

Còn lợi nhuận kinh tế thì thể hiện tương đối về lợi ích kinh tế và kết quả giữa các quyết định mà công ty đưa ra, vì nó bao gồm cả chi phí cơ hội. Do đó, lợi nhuận kinh tế càng khả quan thì chứng tỏ ban lãnh đạo đã đưa ra các quyết định hiệu quả nhất cho doanh nghiệp. 

Trên đây là những thông tin cơ bản về lợi nhuận kế toán và sự khác nhau giữa chỉ số này và lợi nhuận kinh tế. Học viện TACA hy vọng, đây chính là tiền đề cơ bản giúp các doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể đánh giá năng lực sản xuất và kinh doanh tại công ty, từ đó đưa ra những chiến lược phát triển dài hạn.